ပူးတဲြေစာင့္ၾကည့္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ႏွစ္ဖက္လုိက္နာရမည့္ အေျခခံမူမ်ား
(က) ေရရွည္တည္တံ့ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ရန္ အမွန္တကယ္ဆႏၵရွိရန္။
(ခ) သေဘာတူညီခ်က္မ်ားအတုိင္း ကတိတည္ရန္။
(ဂ) ရရွိထားေသာသေဘာတူညီခ်က္မ်ားအေပၚအျမတ္မထုတ္ရန္ႏွင့္လက္ေတြ႔အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္သြားရန္။
(ဃ) ေဒသခံျပည္သူမ်ားအေပၚ၀န္ထုတ္၀န္ပုိးမျဖစ္ေစရန္။
(င) ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ရန္ ျပည္ေထာင္စု မၿပဳိကဲြေရး၊ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္မႈမၿပဳိကဲြေရး၊ အခ်ဳပ္အျခာအဏာ တည္တံ့ ခုိင္ၿမဲေရး တုိ႔တြင္ လက္တဲြေဆာင္ရြက္ရန္။
ႏွစ္ဖက္လုိက္နာရန္အခ်က္မ်ား
၁။ တုိက္ပဲြမ်ားထပ္မံ မျဖစ္ပြားေရးအတြက္ ေစာင့္ၾကည့္ႀကီးၾကပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကုိ ႏွစ္ဖက္အဖဲြ႔မ်ားက လုိက္နာေဆာင္ရြက္ရန္သေဘာတူသည္။
(က) ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ားထိေတြ႔ပစ္ခတ္မႈမ်ား၊ ေတြ႔ဆုံတုိက္ပဲြမ်ား မျဖစ္ပြားေရး ညႇိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ရန္
( ခ ) ႏွစ္ဖက္သေဘာတူသတ္မွတ္ထားေသာ ကန္႔သတ္နယ္ေျမမ်ားရွိလာပါက ထုိနယ္ေျမ အတြင္း ႏွစ္ဖက္ညႇိႏႈိင္း သေဘာတူညီခ်က္မရွိဘဲ စခန္းသစ္မ်ားေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ ကန္႔သတ္နယ္ေျမ ေက်ာ္လြန္ သြားလာလႈပ္ရွားျခင္း၊ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ျခင္း မျပဳ လုပ္ရန္။
( ဂ ) ျပည္သူလူထုႏွင့္ ႏွစ္ဖက္အဖဲြ႔မ်ား၏ ၀န္ထမ္းမ်ား၊ တာဝန္ရွိသူမ်ားအား ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ မတရားညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၊ အဓမၼျပဳ က်င့္ျခင္း အပါအ၀င္ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ မ်ားမျပဳလုပ္ရန္။
(ဃ) ျပည္သူလူထုအား အေၾကာင္းမဲ့/အမႈဆင္ၿပီး ဖမ္းဆီးအေရးယူျခင္း၊ အျပစ္ေပးျခင္း လုံး၀မျပဳ လုပ္ရန္ ႏွင့္ ဥပေဒႏွင့္ အညီေဆာင္ရြက္ရန္။
( င ) ျပည္သူလူထုထံမွ တရားမဝင္ အခြန္ေကာက္ခံျခင္း၊ အတင္းအဓမၼ ေငြေၾကး ပစၥည္းမ်ားရယူျခင္း မျပဳလုပ္ရ။
( စ ) ကာယကံရွင္၏ဆႏၵမပါဘဲ တပ္ဖဲြ႔၀င္အျဖစ္ အဓမၼသြတ္သြင္းျခင္း မျပဳလုပ္ရန္။
(ဆ) အမ်ားျပည္သူ အသုံးျပဳေသာလမ္းမ်ားအား တားဆီးပိတ္ဆုိ႔ျခင္း၊ ျပည္သူလူထု သြားလာေရးႏွင့္ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈအားဟန္႔တားပိတ္ဆုိ႔ျခင္း၊ မုိင္းေထာင္ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ မျပဳလုပ္ရန္။
( ဇ ) ႏုိင္ငံေတာ္မွ တရား၀င္ဖဲြ႔စည္းထားၿပီးျဖစ္ေသာ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖဲြ႔၀င္မ်ားအေပၚ လူမ်ဳိးေရး အရဖိအား ေပး ဖဲ့ထုတ္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္း၊ စစ္ေရးအရ ဖိအားေပး ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ တုိက္ခုိက္ျခင္းမ်ားမျပဳလုပ္ရန္ ႏွင့္ ျပည္သူ႔စစ္အဖဲြ႔မ်ား၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္တုိ႔ကုိ သက္ဆုိင္ရာ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားက တာ၀န္ခံရန္။
(ဈ ) နယ္ေျမလုံၿခဳံေရးအရ ေနရပ္စြန္႔ခြာေနထုိင္ၾကေသာ ျပည္သူမ်ားကုိ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထား ေသာ အကူအညီမ်ား ေပးအပ္သြားရန္ႏွင့္ အျခားအဖဲြ႔အစည္းမ်ား၏ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ားအား ေႏွာင့္ယွက္ ဟန္႔တား ပိတ္ပင္ျခင္းမျပဳလုပ္ရန္ႏွင့္ေဒသခံ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္သြားရန္။
(ည) ကြ်န္ျပဳျခင္း၊ အဓမၼခုိင္းေစျခင္းမျပဳလုပ္ရန္။
( ဋ ) အမ်ဳိးသမီးမ်ားအား ဗလကၠာယ ျပဳျခင္း၊ လိင္အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ အဓမၼသားမယား ျပဳက်င့္ျခင္း၊ လိ္င္မႈဆိုင္ရာ ကြ်န္ျပဳျခင္းမျပဳလုပ္ရန္။
( ဌ ) ကေလးငယ္မ်ားအားသတ္ျဖတ္ျခင္း ႏွင့္ ကုိယ္အဂၤါျဖတ္ေတာက္ျခင္း၊ ကေလးစစ္သား အျဖစ္ စုေဆာင္း/စစ္မႈထမ္းေစျခင္း၊ အဓမၼျပဳျခင္းႏွင့္ အျခားလိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရန္။
( ဍ ) ဘာသာေရး အေၾကာင္းျပ၍ စစ္ေရးကိစၥမ်ားတြင္ ပါ၀င္စြက္ဖက္ အျမတ္ထုတ္ျခင္း မ်ားကုိ ေရွာင္ ၾကဥ္ရန္ႏွင့္ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ အေဆာက္အဦးမ်ားကုိ ပစ္ခတ္ တုိက္ခိုက္ျခင္း၊ ေဖာက္ခဲြဖ်က္ဆီးျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရန္၊ ေက်းရြာဆုေတာင္းေတာင္မ်ား၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား (သုိ႔မဟုတ္) လူထု၀တ္ျပဳရာေနရာမ်ား၌ ထပ္မံ၍ တပ္စခန္းခ်ျခင္း၊ ေနထုိင္ျခင္း စသည္ျဖင့္ ဘာသာေရးဆုိင္ရာေျမေနရာမ်ားကုိ သိမ္းပိုက္ေနရာ ယူျခင္း၊ မီးရႈိ႕ျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရန္။ ဘာသာေရးဆိုင္ရာေနရာမ်ားႏွင့္ ျငိစြန္းေနေသာ တပ္ေနရာ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏွစ္ဖက္မွ ဆက္လက္ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးသြားရန္။
( ဎ ) ဂ်ီနီဗာကြန္ဗင္းရွင္း - (၄) စစ္ကာလအတြင္း အရပ္သားမ်ားအား အကာအကြယ္ ေပးေရး ( Geneva Convention ( IV ) – Relative to the protection of civilian persons in time of war) တြင္ပါရွိသည့္အခ်က္မ်ားကုိ ေလးစားလုိက္နာၾကမည္။
၂။ လက္နက္ကုိင္တုိက္ပဲြမ်ားတြင္ ဖမ္းဆီးရမိသူမ်ား၊ လက္နက္ခ်ၿပီးသူမ်ားအား လူသားဆန္စြာ ဆက္ဆံျပီး ေအာက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္မ်ားကုိ မည္သည့္အေၾကာင္းျပခ်က္ႏွင့္မွ်မျပဳလုပ္ရန္ -
(က) လူ႔အသက္ႏွင္ ့ခႏၶာကုိယ္ကုိ ထိခုိက္နစ္နာေအာင္ျပဳမူျခင္း၊ အထူးသျဖင့္နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ သတ္ျဖတ္ ျခင္း၊ ကုိယ္လက္အဂၤါအစိတ္အပုိင္း တစ္ခုခုကုိ ျဖတ္ေတာက္ပစ္ျခင္း၊ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္စြာ ျပဳမူ ဆက္ဆံျခင္းႏွင့္ ႏွိပ္စက္ကလူျပဳျခင္း၊
( ခ ) ဓားစာခံအျဖစ္ဖမ္းဆီးထားျခင္း။
( ဂ ) လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကုိ ေစာ္ကားျခင္း၊ အထူးသျဖင့္ အရွက္ရသိမ္ငယ္ေစေသာ ဆက္ဆံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း။
(ဃ) တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမျပဳဘဲ ျပစ္ဒဏ္မ်ားခ်မွတ္ျခင္း၊ ေသဒဏ္ စီရင္ျခင္း။
No comments:
Post a Comment